Türkiye Afet Sonrası İyileştirme Planı (TASİP), 9889 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe girdi. Plan, afetlerin ardından yapılacak yapısal, sosyal, ekonomik ve kültürel iyileştirme faaliyetlerinin sistemli ve koordineli şekilde yürütülmesini amaçlıyor.
Türkiye'de afet yönetimine yönelik çalışmalar, yeni bir planlama belgesiyle kurumsal zemine oturtuluyor. 9889 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe giren Türkiye Afet Sonrası İyileştirme Planı (TASİP), afetlerden sonra yapılacak iyileştirme faaliyetlerinin temel çerçevesini belirliyor.
TASİP, doğal afetler sonrasında meydana gelen can ve mal kayıplarının yanı sıra, yapısal çevre, sosyal yaşam, ekonomik düzen ve kültürel miras üzerinde oluşan etkilerin giderilmesine yönelik uygulamaları tanımlıyor. Plan, afetin ardından atılacak adımların önceden belirlenmiş bir sistem dâhilinde yürütülmesini amaçlıyor.
PLANIN KAPSAMI VE HEDEFLERİ
TASİP’e göre afet sonrası iyileştirme faaliyetleri şu başlıklar altında ele alınıyor:
Hasar gören fiziksel yapıların onarımı ve yeniden inşası,
Afet riski taşıyan alanlardan uzak, daha güvenli bölgelerde yapılaşma faaliyetleri,
Ekonomik, sosyal, çevresel ve kültürel alanlarda meydana gelen kayıpların telafisi,
Afetten etkilenen bölgelerde uzun vadeli kalkınma süreçlerinin desteklenmesi.
Plan, bu çerçevede yürütülecek çalışmaların belirli ilkelere göre yürütülmesini öngörüyor. Afetlerin farklı büyüklük ve türlerdeki yerleşim yerlerinde farklı etkiler yaratabileceği göz önünde bulundurularak, uygulamalarda bölgesel koşullar dikkate alınacak. İnsan kaynağından zamana kadar tüm mevcut imkânların etkin şekilde kullanılması hedefleniyor. Planlama, yürütme ve izleme süreçlerine tüm paydaşların katılımı esas alınarak kurumlar arası eşgüdümün sağlanması da planın amaçları arasında yer alıyor.
UYGULAMA VE İZLEME MEKANİZMASI
TASİP ile birlikte:
Afet sonrası müdahalelerin önceden belirlenmiş senaryolara uygun şekilde yapılması,
Kurumlar arası görev dağılımının ve eş zamanlı çalışmanın sağlanması,
Önceliklendirme yapılarak kaynakların etkili biçimde kullanılması,
Faaliyetlerin izlenmesi ve değerlendirilmesi,
Yapılan çalışmalar ve harcamalara ilişkin raporlamaların yapılması
öngörülüyor.
Bu sistem sayesinde sonraki afetlerde elde edilen veriler doğrultusunda mevcut iyileştirme süreçlerinin gözden geçirilmesi ve afet yönetim kapasitesinin artırılması amaçlanıyor.
UYGULAMADA DİKKATE ALINACAK TEMEL İLKELER
TASİP’in uygulama esasları, şu unsurları içeriyor:
Farklı afet türlerine ve yerel koşullara uyarlanabilir yapı,
Toplumun tüm kesimlerinin ihtiyaçlarına yönelik planlama,
Kaynakların ve zamanın verimli kullanımı,
Faaliyetlerin ve harcamaların kayıt altına alınması ve raporlanması,
Paydaş kurumlar arasında koordinasyon sağlanması,
İyileştirme hedefleri doğrultusunda faaliyetlerin bütüncül olarak yürütülmesi.
Planın, afet sonrası çalışmaların önceden tanımlanmış ilkelere dayalı olarak yürütülmesini sağlayarak, kurumsal kapasitenin güçlendirilmesine katkıda bulunması bekleniyor.
