Türkiye'de tam 20 farklı çeşidi ile yer alıyor, güzelliğinin yanı sıra cezası ile de ağızları Açık bırakıyor. Siz siz olun sakın elinizi dahi sürmeyin. Koparana tam 557.000 TL para cezası mı var. İşte tüm detaylar…
Manisa Spil Dağı’nın gözbebeği endemik Manisa Laleleri, sadece güzelliğiyle değil, korunması gereken hassas yapısıyla da dikkat çekiyor. 10 yılı aşkın süredir bu nadide tür üzerinde araştırmalar yürüten Prof. Dr. Levent Şık, lalenin kökenine, yayılım alanlarına ve korunma çabalarına dair önemli bilgiler paylaştı. Lalenin koparılması durumunda uygulanan 557 bin TL’lik ceza ise bu bitkinin ne kadar kıymetli olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
TÜRKİYE'DE 20 FARKLI TÜRÜ BULUNUYOR
Laleler, Türkiye’nin dört bir yanında doğal ortamlarında yetişen kıymetli bitkilerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Prof. Dr. Levent Şık, ülkede yaklaşık 20 lale türü bulunduğunu, bu sayının Orta Asya’da 65 ve İran’da 36 civarında olduğunu belirtti. Bu veriler, lalenin kökeninin Orta Asya olduğunu destekliyor. Türklerin tarihsel göçleri sırasında bu nadir bitkileri de beraberinde getirdiği ifade ediliyor.
MANİSA LALESİ SPİL DAĞI'NDA YAŞIYOR
Zambakgiller familyasına ait olan ve bilimsel adı Tulipa orphanidea olan Manisa Lalesi, özellikle Spil Dağı’nın belirli bölgelerinde yoğun olarak görülüyor. Prof. Dr. Şık, bu bölgedeki lalelerin iki ana renkte bulunduğunu; halk arasında daha çok bilinen sarı lalenin yanı sıra kırmızı renkli olanların da doğal olarak yetiştiğini aktardı. Bazı bölgelerde morfolojik olarak farklılık gösteren örneklerin tespit edildiğini, ancak bu örneklerin genetik olarak farklı bir tür olup olmadığının henüz netleşmediğini de belirtti.
LALELERE DOKUNMANIN BEDELİ AĞIR
Manisa Lalesi’nin korunması için devlet destekli çeşitli çalışmalar yürütülüyor. Özellikle bu nadide çiçeği koparmanın ciddi bir yaptırımı var. Prof. Dr. Şık’ın verdiği bilgiye göre, Tarım ve Orman Bakanlığı her yıl güncellediği tarifeyle bu bitkiyi koparanlara 557 bin TL para cezası uyguluyor. Bu sebeple ziyaretçilere sadece laleleri fotoğraflamaları ve doğayla uyum içinde hareket etmeleri tavsiye ediliyor.
2015’TEN BERİ ARAŞTIRMALAR SÜRÜYOR
2015 yılında Manisa’da başlatılan çalışmalarla birlikte, Manisa Lalesi’nin farklı bölgelerdeki varyasyonları üzerine kapsamlı gözlemler yapılmaya başlandı. Demirci Bardakçı ve Alaşehir gibi yüksek kesimlerde yapılan gözlemler, lalenin renk desenlerinde farklılıklar olabileceğini gösterdi. Sarı bantlı lale örnekleriyle ilgili genetik analiz çalışmaları başlatıldı; ancak henüz bu örneklerin ayrı bir tür olarak sınıflandırılmasını sağlayacak somut bir sonuç elde edilemedi.
LALE, SADECE BİR ÇİÇEK DEĞİL BİR KÜLTÜR MİRASI
Lale, sadece bir doğa harikası değil, aynı zamanda Türk kültür tarihinde önemli bir yere sahip. Osmanlı döneminde Lale Devri’ne ismini veren bu zarif çiçek, kökeni Orta Asya’ya dayansa da Anadolu topraklarında da benimsendi ve sevildi. Prof. Dr. Şık, “Bizler göçlerimizle sadece insanlar olarak değil, doğaya ve kültüre ait birçok unsuru da taşıdık. Lale bunun en güzel örneği” diyerek sözlerini tamamladı.
