TÜSİAD’a göre 2025’in birinci çeyreğinde ihracatçı sektörlerin maliyet bazlı rekabet gücü alarm veriyor. Endeks 86,1 puanda sabit kalsa da yıllık bazda %8,9’luk düşüşle 2015’in altına indi. Ara malı, iş gücü ve finansman maliyetlerindeki artış rekabeti zayıflatırken, yalnızca enerji maliyetleri geriledi. TÜSİAD, üretim maliyetlerinin Türkiye’yi rakiplerinin gerisine ittiğini vurguladı.
TÜSİAD’ın ihracatçı sektörlerin maliyetlerini izlediği Rekabet Gücü Endeksi (TÜSİAD-RGE), 2025 yılının ilk çeyreğinde 86,1 seviyesinde sabit kalsa da yıllık bazda yüzde 8,9’luk düşüş kaydetti. Böylece endeks, 2015 yılındaki seviyesinin de altına gerilemiş oldu. Düşüşte özellikle ara malı ve iş gücü maliyetlerindeki artış etkili oldu.
MALİYETLERDEKİ YÜKSELİŞ REKABET GÜCÜNÜ ZAYIFLATIYOR
Rapora göre, 2025’in ilk çeyreğindeki düşüşün 4,8 puanı ara malı, 3,2 puanı iş gücü ve 0,9 puanı finansman maliyetinden kaynaklandı. Aynı dönemde enerji maliyetleri yüzde 6,3 oranında gerilerken, bu azalma ihracatçı sektörler için kısmi bir rahatlama yarattı.
Ara malı maliyetleri Türkiye’de çeyrek bazda sadece yüzde 0,2 azalırken, rakip ülkelerde bu oran yüzde 0,9 oldu. İş gücü maliyetleri ise 2024 sonunda ulaştığı rekor düzeyin ardından yüzde 1’lik sınırlı bir azalma gösterdi. Bu gelişmeler, maliyet bazlı rekabet gücünde Türkiye’nin halen dezavantajlı konumda olduğunu ortaya koydu.
ENERJİ MALİYETLERİ OLUMLU KATKI SAĞLADI
Enerji maliyetleri 2024 sonunda başlayan gerilemesini sürdürerek 2025’in ilk çeyreğinde de düşüş gösterdi. Son iki çeyrekte toplam yüzde 11 oranında azalma yaşandı. Bu gelişme, imalat sanayi için sınırlı da olsa rekabet avantajı oluşturdu.
Yüksek faiz oranlarının etkisiyle finansman maliyetleri Türkiye’de artış eğilimini sürdürüyor. 2025’in ilk çeyreğinde endeks, bir önceki döneme göre yüzde 0,8 arttı. Aynı dönemde rakip ülkelerde ise finansman maliyetleri düşme eğilimindeydi.
İŞ GÜCÜ VERİMLİLİĞİ TOPARLANSA DA YETERLİ DEĞİL
İş gücü verimliliği, 2025’in ilk çeyreğinde rakip ülkelerle benzer bir eğilim gösterdi. Ancak TÜSİAD’ın verimlilik düzeltilmiş endeksi (TÜSİAD-RGEV), genel olarak RGE’nin altında seyretti. Bu durum, Türkiye’deki iş gücü verimliliği artışının rekabet üzerindeki maliyet baskısını dengelemeye yetmediğini ortaya koydu.
TÜSİAD-RGE, gıda, tekstil, kimya, metal, elektrikli teçhizat ve otomotiv dahil olmak üzere 10 ihracatçı imalat sanayi sektörünü kapsıyor. Endeks, Türkiye ile 31 rakip ülke arasında cari ABD doları cinsinden maliyet farklarını ölçüyor. Endeksin artışı rekabet gücü kazancına, düşüşü ise kaybına işaret ediyor.
