İstanbul Üniversitesi, edebiyatçı ve edebiyat tarihçisi Beşir Ayvazoğlu’na doktora unvanı vermiş. Bunun için Üniversitede tören düzenlenmiş.
Arkadaşımız Saliha Sultan’ın haberinde okudum.
Türkiye’de ve beki bazı başka ülkelerde de “doktora unvanı”nın bazan hak etmeyenlere verildiği görülmüştür. Bunlarda dostlukların, siyasi beklentilerin, ideolojik tercihlerin etkisi hemen görülür.
Fakat bazı isimler de vardır ki, akademik unvanı olmasa bile sahasında birçok akademisyenden üstündür. Mesele iktisat tarihçisi merhum Mehmet Genç, bizde iktisat tarihi deyince akla gelen iki isimden biridir: Hocası Ömer Lütfi Barkan ve kendisi… Genç’e ahir ömründe doktora unvanı verilmesi, bu unvanın liyakat kazanması demekti.
Beşir Ayvazoğlu’nun hemen her kitabı bir doktora kalitesindedir. Doktora unvanının Ayvazoğlu’na verilmesi, bu unvanın kalite kazanması oldu.
‘METOTLU VE DİSİPLİNLİ’
İstanbul Darülfünunu (Üniversitesi) Edebiyat Fakültesi, bizim milletleşme sürecimizde kültür mimarlığı yapmış bir bilim kurumudur. Fuat Köprülü, Yahya Kemal, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Mehmet Kaplan’ı edebiyat ve kültür dünyamızın büyük mimarları olarak hemen zikretmek lazım.
Beşir Ayvazoğlu, buradan doktor unvanını aldı. Kendisiyle tanıştığımda 20’li yaşların son yıllarındaydı, daha o zaman bile edebi kültürüyle dikkat çekiyordu. 30’lu yaşlarının başında Tercüman gazetesinin Kültür Sanat editörü oldu. Sayfa onunla zenginlik ve irtifa kazandı. Tercüman’da beş yıl beraber çalıştık. Yakından tanıdım: Dürüst bir şahsiyet ve bizde nadir görülen ‘disiplinli ve metotlu’ çalışma.
Düşünün ki, “İslam Estetiği” adlı kitabı yayınlandığında 36 yaşındaydı! Kendi deyişiyle “milli ve beynelmilel” perspektife sahip Ayvazoğlu’nun bu kitabı sahasında klasikleşmiş bir eserdir.
Törende konuşan Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sevtap Kadıoğlu, Ayvazoğlu’nun “tıpkı üniversitede görev yapan bir akademisyen titizliğinde çalışan ve eser üreten” bir yazar olduğunu söylemiş. Doğru. Fakat “akademisyen titizliğinde” çalışmayan ve üretmeyen akademisyenleri bu kalite ifadesinin dışında tutarım ben.
KİTAPLARI
Ayvazoğlu’nun eserlerinden benim gözümde şu dördü tavsiye önceliğine sahiptir.
Eve Dönen Adam: Yahya Kemal’in hayat hikayesi etrafında bizdeki kültür sorunlarını anlatır. Yahya Kemal’in “Mektepten Memlekete” formülünün somut serüvenidir. Dikkat, “Mektep”, yani modern bilimler, modernleşme… “Memleket” yani biz. Yani vatan, yani tarihiyle ve geleceğiyle bu ülke.
Ayvazoğlu’nun Yahya Kemal hakkında ansiklopedik biyografi çalışması da kitap olarak yayınlandı.
1924, Bir Fotoğrafın Uzun Hikayesi’. İnkılap tarihimizdeki akımları ve kültür çatışmalarını anlamak bakımından da son derece değerli bir eserdir. Kitapta, Gökalp’le Süleyman Nazif arasındaki Türkçülük-Osmanlıcılık tartışmalarını, Kemalizm’in Türk Tarih Tezi’nin öncülerini, ‘Nev-Yunanilik’ akımını, Mehmet Akif’in Mısır dramını ve vefatının hazin hikayesini de okursunuz.
Fikret: Tevfik Fikret hakkında, bütün dönemlerde yazılmış en derinlikli, objektif ve kavrayışlı eser. Simavi ödülünü kazandı. Şöyle diyor Ayvazoğlu:
“Bugünden bakarak dün olup bitenler hakkında kolayca hüküm verebilir, birilerini kolayca mahkum edebilir veya beraat ettirebiliriz. Doğru olan, anlamaya çalışmaktır.”
Bu gözle yazılmış bir kitaptır.
Kemal: Namık Kemal biyografisi olmaktan öteye, Cumhuriyet devrinde inkılabın Namık Kemal hakkındaki tavrını anlatır. Bir siyasi tarih değil, yine kültür tarihimizin o dönemine ışık tutan mükemmel bir kitap. Benim Namık Kemal’e duyduğum saygı, bu kitabı okuyunca büsbütün arttı.
NİCE ESERLER…
Beşir Ayvazoğlu’nun yakında çıkan “Dersaadet’in Kalbi”ni henüz okumadım.
“Altın Kapı” adlı kitabında, Fatih hakkındaki yazdığı şu satırlar ufuk genişliği ve vizyon ne demektir çok iyi anlatıyor:
“Fatih’i üstün ve farklı kılan, kendini sadece Türk hakanı ve Müslümanların sultanı olarak değil, aynı zamanda ‘Kayser-i Rum’, yani Roma İmparatoru, dolayısıyla Roma’nın varisi olarak görmesi, daha da önemlisi Avrupa’da olup bitenleri yakından takip etmesidir.”
Kadim dostum Beşir Ayvazoğlu’nu tebrik ediyor, nice eserler diliyorum.
